Różycka Sabina Cecylia "dr Włodzimierz Słoncewicz"

Ur.25 X 1900 w Warszawie, c. Józefa i Kazimiery Skopińskich.

W 1924 uzyskuje dyplom dr wszechnauk lekarskich na UW. Specjalizowała się w chorobach wewnętrznych i dziecięcych. Rozpoczęła pracę w Klinice Chorób Wewnętrznych prof. A. Gluzińskiego w Warszawie. Następnie poszukując pracy przeniosła się do Poznania gdzie była asystentem w Katedrze Anatomii Opisowej UAM, prowadziła też wykłady w studium wychowania fizycznego. Po osiedleniu się w 1925r. w Starołęce pod Poznaniem (obecnie dzielnica Poznania) otworzyła własną praktykę. Zetknięcie się z rzeczywistością osiedla robotniczego, (jakim była Starołęka) i otaczających go wsi gdzie także praktykowała obudziło w niej zainteresowanie problematyką społeczną.

W 1930 przeniosła się do Poznania, nadal pracując w zawodzie lekarza. Była przewodniczącą Zw. Robotniczego Kobiet w Poznaniu a w l. 1932-1935 radną miasta Poznania. Działała też w harcerstwie i w PCK.

W Poznaniu związała się z Janem Stachniukiem.

W 1935 przenosi się do Warszawy, gdzie pracuje jako lekarz Ubezpieczalni Społecznej w dzielnicy Powiśle. Jej mieszkanie przy ul. Leszczyńskiej 8 m 3 staje się w 1937r. pierwszym lokalem pisma „Zadruga” – w określonych porach na cele redakcyjne udostępniała swój gabinet. Publikowała też w „Zadrudze” jako dr Włodzimierz Słoncewicz. Jej rozstanie ze Stachniukiem spowodowało zmianę adresu redakcji pisma w 1938r.

Podczas okupacji działała w Chłopskiej Organizacji Wolności „Racławice” wraz z nią wchodząc w szeregi AK.

W jej mieszkaniu odbywały się zebrania IV Rejonu AK Warszawa Śródmieście i Delegatury Rządu. Prowadziła też tam szkolenie sanitarne.

14 listopada 1943 została w swoim mieszkaniu zastrzelona przez Gestapo wraz z dziennikarzem Zbigniewem Sadkowskim "Krakiem", podczas nasłuchu radiowego, wcześniej ostrzegła syna, który zbiegł.

Dwukrotnie zamężna – z lekarzem wojskowym Włodzimierzem Dębczyńskim, (zginął w wypadku samochodowym w 1929) i z prof. UAM Stefanem Różyckim – rozwiedziona. Syn Zbigniew Czajkowski – Dębczyński (1926-1999) żołnierz Szarych Szeregów i „Kedywu” (bat. „Parasol”) uczestnik Powstania Warszawskiego, po 1945 w Anglii.

Pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Opracował: Tomasz Szczepański

Źródła: (AWER) Pamięci dr Sabiny „Słowo Powszechne” 14 XI 1979,

Domańska R., Tarłowska L. Warszawscy lekarze jako więźniowie Pawiaka, „Przegląd Lekarski” 1991, 1, s. 129 (niejasna informacja o aresztowaniu jej na Pawiaku w dniu śmierci – może przewieziono ją w stanie agonalnym?).

Gliński J.B. Słownik Biograficzny Lekarzy i Farmaceutów Ofiar Drugiej Wojny Światowej, t 1 Wrocław 1997;

Kuźmiński J. Straty personelu lekarskiego, Białystok 1985

Pamiętniki lekarzy, Warszawa 1939 (jej wspomnienia pod nazwiskiem Sabina Skopińska ss.51-140)

Gajdowski L., Rudzińscy H. i A. W śródmieściu podziemnej Warszawy, „Kierunki” nr 3 /1982 s.6-7 (tam jako dr stomatologii);

Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945, Warszawa 1988;

Wacyk A. Jan Stachniuk… t 1 (tam błędna informacja, że była dentystką).

Informacje Magdaleny Czajkowskiej (synowa).