Gościński Ludwik "Przedpełk"

Ludwik Gościński („Ludomił Ziemicki”, „L. Ziemicki”, ”Polanin”, „Przedpełk”) ur. 19 XII 1890 w Krościenku Niżnym (wsi włączonej później do Krosna, stąd niektóre biogramy podają Krosno jako miejsce ur.), s. Józefa, z zawodu krawca.

Po ukończeniu 6-klasowej szkoły podstawowej w Krośnie uczęszczał do seminarium nauczycielskiego, a następnie wstąpił do prowadzonego przez franciszkanów gimnazjum we Lwowie, przygotowującego do stanu duchownego, gdzie uczył się w l. 1906-1909. W 1909 został zakonnikiem przyjmując imię Rajner.

W l. 1911-1915 studiował filozofię na Akademii Gregoriańskiej (Gregorianum) w Rzymie, (w jego grupie studentów znajdował się m.in. Maksymilian Kolbe) następnie we Fryburgu (Szwajcaria), dokąd macierzysta uczelnia wysłała go jako poddanego austriackiego przed przystąpieniem Włoch do wojny z Państwami Centralnymi.

Latem 1915r. powrócił do Krakowa, gdzie ukończył seminarium duchowne, w 1918 przyjmując święcenia kapłańskie. Doktoryzował się z filozofii.

Pracował jako duchowny w Warszawie, od 1923 r. w Poznaniu, a następnie we Lwowie, gdzie od 1927 był sekretarzem polskiej prowincji zakonnej franciszkanów. W 1931 został mianowany wizytatorem apostolskim Zgromadzenia ss. Niepokalanek. W okresie od końca 1931 do 1933 był opiekunem polskich emigrantów zarobkowych w Danii mieszkając w Nykobing (wyspa Falster).

Od 1933 był przełożonym klasztoru franciszkańskiego i kościoła w Kaliszu.

Na zlecenie zakonu napisał biografię św. Antoniego Padewskiego (jako o. Rajner Gościński „Św. Antoni Padewski. (Żywot)” Lwów 1931).

W listopadzie 1934 opuścił stan kapłański. Ukończył kurs księgowości. W okresie I 1935- IX 1939 pracował jako kierownik biura w Stowarzyszeniu Uczestników Walki o Szkołę Polską. Mieszkał w Warszawie przy ul. Szaserów.

Po ukazaniu się nr 1 „Zadrugi” (XI 1937) zgłosił się do redakcji i podjął z nią stałą współpracę jako „Ludomił Ziemicki”(wg cytowanego niżej dokumentu UB od 1938). Używał też pseudonimu „Polanin” oraz imienia zadrużnego „Przedpełk”. Jego autorstwa był tekst „Światopogląd na eksport” („Zadruga” nr 1/1939 - streszczenie tez M. E. Ravage), który spowodował sporządzenie aktu oskarżenia przeciw Józefowi Grzance jako red. odpowiedzialnemu (proces nie odbył się z powodu wybuchu wojny).

We wrześniu 1939 jego mieszkanie zostaje zniszczone w wyniku działań wojennych, przenosi się więc do Jana Stachniuka na ul. Dąbrowiecką 14. Uczestniczy jako wykładowca historii w spotkaniach dyskusyjno-samokształceniowych organizowanych przez Stanisława Grzankę (wokół nich wykrystalizowało się środowisko „kosynierów”). Współpracował też z jednym z oddziałów Rady Głównej Opiekuńczej.

Był członkiem ChOW „Racławice” a po jej scaleniu z AK żołnierzem AK jako referent Referatu BIiP przy Komendzie AK Inspektoratu Krosno (1943-1944?).

Od 1 X 1944 członek PPR.        

Był delegatem na I Zjazd PPR jako członek egzekutywy z KP PPR Krosno. W l. 1944-1945 i 1947-1948 był wicestarostą krośnieńskim. W tym okresie krótko pracował jako instruktor propagandy w KC PPR. 26 IV 1946 zostaje posłem do KRN (do I 1947, kiedy to KRN ulega rozwiązaniu).

W l. 1948-1950 prezydent Przemyśla.

Po pobycie w szpitalu związanym z chorobą serca pracował w ZZ Pracowników Łączności a następnie w delegaturze PUPiK „Ruch” w Krośnie. Jesienią 1950 sekcja VII wydziału V WUBP w Rzeszowie prowadziła sprawę ewidencyjną, w ramach której zbierano informacje na temat G. Nie jest jasne czy fakt ten jest powiązany ze zmianą jego miejsca pracy, będącą niewątpliwą degradacją.

Od 1960 pracował jako instruktor KP PZPR w Krośnie, a od 1961 jako instruktor Wojewódzkiego Ośrodka Propagandy Partyjnej w Rzeszowie. Zaangażował się w akcję odczytową propagującą ateizm.

W 1968 przechodzi na emeryturę. W swoich wspomnieniach wydanych pośmiertnie nic nie mówi o swoim udziale w Zadrudze, choć ostatni ich rozdział zawiera ogólnikowe i niepełne informacje o losach wojennych. Prawdopodobnie odciął się także od tej części swojego życiorysu.

Zm. 31 VII 1969 w Rzeszowie i tam został pochowany.

Źródła: Archiwalia

IPN 00231/153 t 1. k 1-30 (Informacja o „Zadrudze”, z 21 IV 1950);

Literatura:

b. a. Ludwik Gościński „Życie Przemyskie” 1988, nr 46 (tam błędne miejsce ur.).

Gościński Ludwik Rozstanie z kościołem, Katowice 1974 (II wyd.)

Krosno i powiat krośnieński w latach 1944-1956, pr. zb., red. K. Karczmarski, M. Krzysztofiński, Cz. Nowak; Rzeszów – Krosno 2009

Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t 2, Warszawa 1987 (tam błędne miejsce ur.);

Wacyk A. Jan Stachniuk…